TXAKOLI

Txakolina gehienbat ardo zuria da, batez ere Euskal Herrian ekoizten dena, eta neurri txikiagoan Kantabrian, Burgosen eta Txileko zenbait tokitan. Gaztelaniazko Hiztegiak «Euskal Herrian, Kantabrian eta Txilen egiten den ardo arina samarra» gisa definitzen du2, eta euskararen hiztegiak «bereziki egindako ardo arina eta nahiko azidoa» gisa definitzen du. Euskal Herriko kostaldea”.3 Gaur egun, definizio horietako bat ere ez da guztiz egia, barnealdeko eremuetan egiteaz gain, txakolin tradizionalaren azidotasunik ez duten txakolin ugari baitaude, beste ardoen ohiko ezaugarriak bilduz. Hala ere, definizioz, txakolina nolabaiteko azidotasuna duen ardoa da, eta horrek bereizten du beste ardoetatik.

Txakolina Courbu barietateko mahatsekin egiten da, Espainian Hondarrabi Zuri (zuria) eta Hondarrabi Beltza (gorria; azken hau askoz ere gutxiago hedatuta) izenez ezagutzen dena. Hazten zaila den barietate honek ardo azido, fresko eta edateko erraza emateko ezaugarria du. Txakolina tradizionala arin karbonatua da eta ohiko ardoak baino alkohol-maila apur bat txikiagoa du; Hala ere, gaur egungo txakolin askok, zeinetan beste mahats batzuk ere erabiltzen diren, karbono dioxidorik ez dute eta beste ardoen antzeko alkohol-edukia dute. Ekoizpen handiena Getariako Txakolina Jatorri Izendapeneko Guetaria, Zarautz eta Aia euskal kostaldeko upeltegietan kokatzen da.

Antzina baserrietan edo baserrietan eskuz ekoizten zen txakolina. mendearen hasieratik behintzat, Gipuzkoan salerosketa egiten zen, txakolina gisa aipatzen den lehen dokumentu historikoa aipatzeke dagoenetik.XVII. mendearen inguruan ere bazeuden Bizkaian txakolinari buruzko aipamenak. mendearen hasieran, lehenago ez bada, Bizkaiatik Montijoko kondeari txakolinaren hamarrenak ordaintzen zizkioten, hainbat auzi sortuz.11 XIX. mendean Bizkaiko eta Kantabriako hiribilduen arteko txakolin merkataritzaren berri ere bada. hala nola Colindres .